Wat is cholesterol?
Cholesterol is een vetstof die voornamelijk wordt aangemaakt in onze lever en die wij binnenkrijgen via onze voeding. Het cholesterol in ons lichaam is ontzettend belangrijk voor onder ander de aanmaak van bijvoorbeeld hormonen, gal en het vormen van celwanden.
Cholesterol bevindt zich in het menselijk lichaam vooral in het bloed. Een eiwit dat zich om het cholesterolbolletje vormt zorgt ervoor dat het door het bloed kan stromen. De bolletjes waar het eiwit zich omheen vormt worden ook wel lipoproteïnen genoemd. Deze lipoproteïne kun je onderverdelen in twee soorten. De eerste soort is Hoge Dichtheid Lipoproteïne (HDL) en de tweede soort is Lage Dichtheid Lipoproteïne (LDL).
HDL-cholesterol
Wanneer het cholesterol zich bevind in een Hoge Dichtheid Lipoproteïne, dan wordt het HDL-cholesterol genoemd. HDL ruimt het cholesterol uit het bloed op zodat het via de lever kan worden afgebroken. In de lever wordt de HDL-cholesterol onder andere omgezet in gal en dit verlaat via de darmen weer het lichaam. HDL-cholesterol word ook wel gezien als het goede cholesterol. Het zorgt namelijk voor een lagere kans op hart- en vaatziekten omdat het niet aan de vaatwand blijft kleven, maar wordt opgeruimd.
LDL-cholesterol
Wanneer het cholesterol zich bevind in een Lage Dichtheid Lipoproteïne, dan wordt het LDL-cholesterol genoemd. Net als HDL vervoert LDL ook cholesterol door het bloed, alleen blijft LDL-cholesterol plakken tegen de bloedwand waar het ophopingen kan veroorzaken. Het blijft vooral zitten aan bloedvatwanden die beschadigd zijn of in slagaders wat weer kan leiden tot slagaderverkalking (atherosclerose). De wanden van een bloedvat kunnen beschadigen door onder andere roken of ouderdom. De ophopingen die LDL-cholesterol kunnen veroorzaken wordt het ook wel gezien als het cholesterol dat bijdraagt aan het ontstaan van hart- en vaatziekten.
Triglyceriden
In het cholesterol kan ook de nog de stof triglyceriden worden gemeten. Dit is een belangrijk type vet. Dit vet komt vooral voor in ons eten en het lichaam gebruikt dit om energie uit te halen. Wanneer je veel vettige maatlijden nuttigt kunnen triglyceriden bijdragen aan het ontwikkelen van hart- en vaatziekten. Gezonde vetarme voeding kan helpen om de triglyceride waarden in je bloed te verlagen.
Hoe hoog mag je cholesterol zijn?
Door bloed te prikken kun je achter jouw cholesterolwaardes komen. Als we kijken naar de totale waarde van cholesterol in het bloed dan is lager dan 5,0 mmol/l (millimol per liter) gewenst. Wanneer de mmol/l hoger ligt dan 8,0 dan spreekt men van een verhoogd cholesterol.
Wel is het belangrijk om te weten dat we pas van een verhoogd cholesterol spreken wanneer de cholesterol waardes in het bloed constant verhoogd zijn. Dit komt omdat het gehalte in het bloed kan schommelen.
Waardes HDL & LDL
Naast de totale waarde van het cholesterol is het ook goed om te kijken naar de waardes van het HDL- en LDL-cholesterol. De grenswaarde van HDL-cholesterol ligt op de 0,9 mmol/l. Ligt deze hieronder, dan is deze te laag. Voor mannen ligt de ideale waarde boven de 1,0 mmol/l en bij vrouwen hoger dan 1,2 mmol/l.
De grenswaarde van LDL-cholesterol ligt op 3,0 mmol/l. Alles wat hier boven komt is te hoog. Voor mensen met een hoog risico op hart en vaatziekten ligt de ideale waarde onder de 2,6 mmol/l. Ben je jonger dan 70 jaar en heb je al last van hart- en vaatziekten, dan ligt de ideale waarde onder de 1,8 mmol/l.
Een te hoog cholesterol
Het gevaar van een te hoog cholesterolgehalte is vaak dat het niet merkbaar is. Alleen door bloedonderzoek kom je erachter of je een verhoogd cholesterol hebt.Het verhoogde cholesterolgehalte kan verschillende oorzaken hebben. Denk hierbij aan een te zwaar gewicht, ongezonde voeding (veel vet), erfelijke factoren, suikerziekte of een traag werkende schildklier.
Hoe kun je een te hoog cholesterol verlagen?
Een van de belangrijkste invloeden om een te hoog cholesterol te verlagen is onze voeding. Zoals hierboven te lezen is, komt LDL-cholesterol vooral in ons bloed door vettig eten. Een gezond voedingspatroon is dus van belang om het LDL-cholesterol te verlagen. Denk hierbij vooral aan voldoende groeten. Ook kan bewegen zorgen voor een positief effect op het cholesterolgehalte.