Gezonde voeding tijdens de feestdagen: mythe of mogelijkheid?

De invloed van veel vetten en alcohol

Wanneer je over een langere periode vetter voedsel eet, kan dat een duidelijke weerslag op je lichaam hebben. Zo ontstaat er bijvoorbeeld een vergrote kans op gaten in vaatwanden of uiteindelijk aderverkalking (atherosclerose). Toch zijn er belangrijke verschillen tussen verschillende soorten vetten, onderstreept dr. Roland de Jong. “Verzadigde vetzuren zijn slechter voor het lichaam dan onverzadigde vetzuren vanwege de opname in het lichaam. Onverzadigde vetzuren zijn harder bij kamertemperatuur en verzadigde vetzuren zijn juist vloeibaar bij kamertemperatuur. Denk aan gezonde alternatieven om mee te koken en braden, zoals zonnebloem- en olijfolie.”

Ook het overmatig nuttigen van alcohol kan de nodige sporen achterlaten, alhoewel deze niet direct zichtbaar zijn. Behalve uit etenswaren, neemt het lichaam ook vetzuren uit alcohol op. “Tijdens een cardiologisch onderzoek nemen we de bloedwaarden in het laboratorium onder de loep. Wanneer iemand dan opvallend veel triglyceriden heeft, kan dat een teken zijn van overmatig alcoholgebruik. Het lichaam maakt hierdoor veel meer vetzuren aan, wat de kans op hart- en vaatziekten verhoogt.”

Het ideale menu

Het loont om de inname van onverzadigde vetzuren te verminderen, of zelfs te elimineren. Maar daarmee blijft de vraag over het ideale menu nog altijd bestaan. Welke richtlijnen kunnen we het beste volgen om gezond te blijven leven? De website van het Voedingscentrum biedt praktische handvaten en tips om een gezonder eetpatroon aan te meten, met oog voor onder meer je hart- en vaten.Los daarvan, kunnen we ook iets verder naar het zuiden kijken. Want buiten de perfecte vakantieplek, vertegenwoordigt de Middellandse zee ook het meest ‘gezonde’ dieet. Dr. Roland de Jong: “Het voelt misschien wat tegenstrijdig of averechts, maar het ‘vette’ eten uit de Mediterrane keuken levert veel voordelen voor het lichaam op. De gezonde vetten uit de vis en de onverzadigde vetten van het koken met olijfolie houden veel inwoners tot op late leeftijd kerngezond.”

Een gezond feestmaal?

Voordat je direct aan de slag gaat met het bereiden van een Italiaans zesgangenmenu, omdat dat boordevol goede vetten zit, kun je eerst naar andere alternatieven kijken. Want naast de volvette, traditionele kerstgerechten en de Mediterrane keuken zijn genoeg culinaire hoogstandjes te vinden die perfect aansluiten bij het feestseizoen. En dat hoeft niet eens zo rigoureus als we in eerste instantie denken. “Kijk bijvoorbeeld eerst of je bestaande gerechten kunt ‘moderniseren’. Gebruik tijdens het koken olijfolie in plaats van boter en kies voor gevogelte in plaats van rood vlees. Olijfolie en gevogelte bevatten namelijk minder verzadigde vetten dan boter en rood vlees. Het lijken misschien niet de meest ingrijpende veranderingen, maar ze maken het kerstdiner een stukje gezonder”, licht dr. Roland de Jong toe.

Daarnaast zijn er zowel online als offline talloze recepten te vinden waar groenten de hoofdrol spelen. Van gegrilde bloemkolen en pastinaak uit de oven tot een gepofte knolselderij; de inspiratie is volop aanwezig en de mogelijkheden zijn vrijwel eindeloos! Zo zet je tijdens de Kerst een verrassend gerecht op tafel en serveer je tegelijkertijd een gezonder alternatief – zonder in te leveren qua smaak.