In een recent opiniestuk in Het Parool stelt Erik-Jan Haanraadts, radioloog bij OLVG-ziekenhuis in Amsterdam, een eigen risico voor bij huisartsenbezoeken om de instroom van patiënten te reguleren en zo de zorgkosten te drukken. Veel onderzoeken zijn volgens hem namelijk overbodig. Als een groot deel van de patiënten even gewacht zou hebben, zouden de klachten vanzelf zijn verdwenen.

Is wachten de oplossing? Mogelijk is dit het geval. Echter, dit neemt de zorg van de patiënt vaak niet weg. Daarbij is de vraag of het remmen van de instroom patiënten bij de huisarts niet juist op lange termijn leidt tot meer langdurige zorgtrajecten en onnodige zorgen bij patiënten.
Een alternatief om de druk op de zorg te verlichten is preventie. Het concept is eenvoudig maar krachtig: investeren in het voorkomen van ziekten en aandoeningen, door het geven van inzicht in en advies over de gezondheid, naast het behandelen ervan.

Verantwoordelijkheid

Een cruciale rol ligt in handen van de Nederlandse bevolking zelf. Het is de hoogste tijd om gezondheid niet alleen te beschouwen als een dienst die wordt geleverd bij ziekte, maar als een actieve verantwoordelijkheid die we dragen voor ons welzijn. Een combinatie van goed inzicht in eigen gezondheid en een gezonde levensstijl leidt tot een groter gezondheidsbewustzijn en kan in potentie bijdragen aan het verlichten van de druk op de gezondheidszorg. De reguliere zorg en preventieve zorg zouden de handen ineen kunnen slaan en elkaar kunnen versterken.

Gelukkig is de bandbreedte van preventiebeleid de laatste jaren al sterk toegenomen. Zo zet de overheid sterk in op preventie en gezond leven, getuige het Integraal Zorg Akkoord van 2022. Het verder doorvoeren van een nieuwe manier van omgaan met eigen gezondheid vraagt om meer educatie. Naast educatie profiteert Nederland van doelgerichte voorlichtingscampagnes. Die helpen bij het vergroten van bewustwording en moedigen burgers aan om zelf meer regie te nemen en gerichte keuzes te maken.

Gezondheidscontroles

Een ander aspect van preventieve zorg is het normaliseren van regelmatige gezondheidscontroles. Het aanmoedigen van mensen om preventief onderzoek te ondergaan, leidt tot gezondheidsbewustzijn en op basis hiervan kunnen gefundeerde levensstijlkeuzes worden gemaakt. Bijkomend biedt dergelijk onderzoek mogelijkheid om eventuele risico’s in een vroeg stadium op te sporen en te behandelen.

De rol van werkgevers mag ook niet over het hoofd worden gezien. Bedrijven kunnen bijdragen door een gezonde werkomgeving te bieden. Denk aan flexibele werktijden die het mogelijk maken om regelmatig te sporten of het faciliteren van gezonde maaltijden op de werkplek, maar ook aan het aanbieden van een gezondheidsonderzoek als secundaire arbeidsvoorwaarde.

Kortom, de stijgende kosten in de gezondheidszorg vragen om innovatieve oplossingen. Het beperken van de toegang tot huisartsen is een maatregel die helpend kan zijn, maar niet zomaar kan worden doorgevoerd.
Het is hoog tijd dat we gezondheid beschouwen als een gedeelde verantwoordelijkheid die begint bij onszelf, lang voordat wij gezondheidsklachten ervaren.

Wim Linting, Huizen

Bron: Opinie: ‘Huisarts ontlasten? Dan moeten we zelf gezonder worden’ (parool.nl)