De zon kan namelijk schade toebrengen aan het DNA in je huidcellen. ‘Dit gebeurt voornamelijk in de opperhuid, maar er treden ook veranderingen op in de lederhuid, waar de stevigheid van de huid vandaan komt,' legt dr. M.E. (Mandy) Schram uit, dermatoloog bij Prescan. ‘De zon breekt daar het elastine af, de vezels die zorgen voor een strakke huid. Als deze vezels beschadigd raken, kan dat leiden tot rimpels. Tevens kan de DNA-schade in de opperhuid leiden tot huidkanker.’
Ook als je bruin wordt zonder te verbranden is dat schadelijk voor de huid. Smeer je daarom goed in met zonnebrand.
Voorzichtig zijn
Natuurlijk leidt zonnen niet direct tot huidkanker, maar het is wel belangrijk om bewust om te gaan met de zon op onze huid, legt Mandy uit. ‘Het begint allemaal met het goed insmeren van je huid met zonnebrandcrème. Dit voorkomt niet alleen verbranding, maar zorgt er ook voor dat je niet te snel te bruin wordt. Want zelfs als je bruin wordt zonder te verbranden, kan dit schadelijk zijn voor de huid. Het is belangrijk dat je huid geleidelijk went aan de zon. Vermijd daarom een plotselinge overgang van weinig naar veel zonlicht. Blijf ook tussen twaalf en drie uur ’s middags, wanneer de zon het felst is, liever in de schaduw. Het belangrijkste is om te voorkomen dat je verbrandt of te bruin wordt, want dat is schadelijk voor de huid.’
Niet alle huidschade herken je zelf als zodanig met het blote oog. Een preventief dermatologisch onderzoek brengt dit in kaart.
Preventief dermatologisch onderzoek
Wat als je bang bent dat je huid al beschadigd is, bijvoorbeeld omdat je als kind vaak verbrand bent of veel tijd in de zon doorbrengt vanwege je werk? ‘In dat geval kan het geruststellend zijn om je huid preventief te laten onderzoeken door een dermatoloog,' zegt Mandy. ‘Niet alle huidschade is met het blote oog te zien. Met een preventief dermatologisch onderzoek kan ik zonneschade, huidveroudering en (ontstekings-)ziekten van de huid opsporen. Zo weet de cliënt meteen waar hij of zij aan toe is.’
‘Zo'n onderzoek begint met een korte anamnese om risicofactoren in kaart te brengen. Ook eventuele huidproblemen en wensen van de cliënt worden besproken. Daarna voer ik een volledige klinische huidanalyse uit, waarbij ik de huid van top tot teen onderzoek.’ Opvallende plekjes worden met het blote oog bekeken, gefotografeerd en geanalyseerd met behulp van een geavanceerde Fotofinder® Handyscope. Deze techniek maakt digitale foto's van de huid met een camera voorzien van speciale lenzen, waardoor structuren zichtbaar worden die met het blote oog niet te zien zijn.
Na afloop ontvangt de cliënt een rapport met aanbevelingen over bijvoorbeeld de frequentie van vervolgonderzoeken, huidverzorging, zonbescherming, informatie over alarmsymptomen en huidkanker herkennen. Als er iets aan de hand is, kan de huisarts worden ingeschakeld. Zo niet, dan kan de cliënt met wat extra advies en een gerust hart de deur uit. Want je gezondheid is te belangrijk om pas in te grijpen wanneer er klachten zijn.
Controleer zelf maandelijks je huid
Het aantal gevallen van huidkanker neemt explosief toe: 1 op de 5 mensen krijgt ermee te maken. Dat is natuurlijk geen prettig vooruitzicht. Gelukkig is huidkanker meestal goed te behandelen, mits het vroeg wordt ontdekt. Daarom pleit dermatoloog Bas Wind voor een maandelijkse check!
Volgens deskundigen komt er een ‘tsunami aan huidkanker’ op ons af. Inmiddels krijgt al 20% van de Nederlanders ermee te maken, waardoor huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker is geworden. Hoe komt het dat huidkanker steeds vaker voorkomt? ‘Dat komt onder andere door ons reisgedrag,’ legt dermatoloog Bas Wind uit. ‘We gaan steeds vaker op vakantie naar zonnige landen, ook in de winter en helaas smeren we onze huid slecht in. Huidkanker is vaak het gevolg van langdurige blootstelling aan de zon. Hoe ouder je bent, hoe meer zon je hebt gezien en daarmee neemt de kans naarmate je ouder wordt toe dat je huidkanker krijgt. Dit zien we nu vooral bij de babyboomgeneratie’
Huidkanker komt óók bij jonge mensen voor
Is huidkanker dan vooral een ziekte voor oudere mensen? ‘Zeker niet,' zegt Bas. ‘Vooral melanomen, de meest agressieve vorm van huidkanker, komen regelmatig voor bij mensen onder de 30. Elk jaar overlijden 1500 mensen aan een melanoom. Hoewel blootstelling aan de zon een belangrijke rol speelt bij het ontstaan van melanomen, zijn er ook andere risicofactoren, zoals erfelijke aanleg.’
Awareness is belangrijk
Gelukkig is er ook goed nieuws: 90% van alle gevallen van huidkanker is goed te behandelen, mits het in een vroeg stadium ontdekt wordt. Daarom benadrukt Bas in zijn spreekuur altijd hoe belangrijk huidkanker herkennen is: ‘Je moet je ervan bewust zijn dat een plekje op je huid huidkanker kan zijn en dat plekjes huidkanker kunnen worden. Daarom raad ik aan om je huid elke maand te controleren. Dit moet een vaste gewoonte worden, net zoals vrouwen elke maand hun borsten onderzoeken.’
Hoe kun je huidkanker herkennen?
Waar moet je op letten bij het controleren van je huid? 'Let op moedervlekken die groter worden, donkerder worden, bloeden of jeuken. Ook een wondje dat niet geneest of een pukkeltje dat niet verdwijnt, kan verdacht zijn. Ruwe plekjes op je huid kunnen wijzen op zonschade, ook wel actinische keratose genoemd. Deze komen vaak voor op delen van je lichaam die vaak in de zon komen, zoals je gezicht, handen, onderarmen en schedel. Actinische keratose is een voorloper van huidkanker en moet dus ook behandeld worden. Als je twijfelt, ga dan altijd naar je huisarts of een dermatoloog.'
Huidkanker voorkomen? Smeren dan!
Huidkanker voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. En in het geval van huidkanker kun je het risico aanzienlijk beperken: met zonnebrandcrème! 'Kom je tussen maart en oktober buiten en schijnt de zon? Smeer je dan in met SPF 50. Dat geldt voor alle delen van je huid waar de zon komt. Niet alleen je gezicht dus, maar ook je handen, je nek en je onderarmen. Breng elke twee uur opnieuw zonnebrandcrème aan en wees daarbij vooral niet te zuinig, want een dunne laag biedt minder bescherming. Het klinkt misschien overdreven, maar bedenk: hoe beter de dekkingsgraad, hoe groter de kans dat je DNA-schade (en dus huidkanker) voorkomt!'
